Πρεβελάκης, Παντελής

(Pέθυμνο 1909 – 1986). Λογοτέχνης και ακαδημαϊκός. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή της Αθήνας και στη Σχολή Γραμμάτων και το Ινστιτούτο Τέχνης και Αρχαιολογίας του πανεπιστημίου του Παρισιού. Το 1935 αναγορεύτηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης. Διετέλεσε διευθυντής Καλών Τεχνών του υπουργείου Παιδείας (1937-41) και δίδαξε Ιστορία της Τέχνης στη Σχολή Καλών Τεχνών (1939-74). Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα ως ποιητής, με το επύλλιο Στρατιώτες (1928), αλλά η σημαντικότερη προσφορά του είναι βασικά στον πεζό λόγο. Τα έργα του Π.Π., εκτός του Στρατιώτες είναι: Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (1930), ιστορική μονογραφία. Δοκίμιο γενικής εισαγωγής στην ιστορία της τέχνης (1934). Το χρονικό μιας πολιτείας (1938), μυθιστόρημα. Η γυμνή ποίηση (1939), ποιήματα. Ο θάνατος του Μέδικου (1939), μυθιστόρημα. Ο Γκρέκο στη Ρώμη (1941), δοκίμιο. Η πιο γυμνή ποίηση (1941), ποιήματα. Θεοτοκόπουλος (1942), βιογραφία. Παντέρμη Κρήτη (1945), χρονικό του κρητικού ξεσηκωμού του 1866-69. Ο Κρητικός - Το δέντρο (1949), μυθιστορία. Ο Κρητικός - Η πρώτη λευτεριά (1949), μυθιστορία. Ο Κρητικός - Η πολιτεία (1950), μυθιστόρημα. Το ιερό σφάγιο (1952), τραγωδία. Ο Λάζαρος (1954), τραγωδία. Τα χέρια του ζωντανού Θεού (1955), δράμα. Ο ποιητής και το ποίημα της Οδύσσειας (1958), δοκίμιο για την Οδύσσεια του Ν. Καζαντζάκη. 0 ήλιος του θανάτου (1959), μυθιστόρημα. Το ηφαίστειο (1962) δράμα. Η κεφαλή της Μέδουσας (1963), μυθιστόρημα. Τετρακόσια γράμματα του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη (1965). Ο άρτος των αγγέλων (1966), μυθιστόρημα. Τα ποιήματα του Π. Πρεβελάκη (1969). Ο άγγελος στο πηγάδι (1970), μυθιστόρημα. Το χέρι του σκοτωμένου (1971), δράμα. Μουσαφιραίοι στο Στεπαντσίκοβο (1972), κωμωδία. Η αντίστροφη μέτρηση (1974), μυθιστόρημα. Δυο κρητικά δράματα (1974), θεατρικά έργα. Αρχαία θέματα στην ιταλική ζωγραφική της Αναγέννησης (1975), τεχνοϊστορική μελέτη. Το Ρέθεμνος ως ύφος ζωής (1977), δοκίμιο. Ο νέος Ερωτόκριτος (1978), ποίημα. Λογοδοσία κρητικού συγγραφέα (1981). Ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος (1981), συνολική θεώρηση του έργου του Μοναξιά, δράμα (1981). Για την προσφορά του στα γράμματα τιμήθηκε με το βραβείο των Δώδεκα, το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος και το Αριστείο Γραμμάτων. Παράλληλα προς την πρωτότυπη προσφορά του, ο Π.Π. μετέφρασε έργα του αρχαίου και ξένου κλασικού θεατρικού δραματολογίου, που ανεβάστηκαν στο Εθνικό και στο Κρατικό Θέατρο Βόρειας Ελλάδας. Ο Παντελής Πρεβελάκης (φωτ. από έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»).